03.01.2021 ΚΥΡΙΑΚΗ ΠΡΟ ΤΩΝ ΦΩΤΩΝ

Κυριακὴ πρὸ τῶν Φώτων: «Βάπτισμα Ζωῆς καὶ Σωτηρίας»

Κυριακὴ πρὸ τῶν Φώτων καὶ τὸ κλίμα εἶναι ἀκόμα ἑορταστικὸ καὶ πανηγυρικό. Ἡ ὀμορφιὰ τῆς ἐκκλησιαστικῆς ζωῆς βασίζεται στὸ ἑορτολόγιό της. Μετὰ τὴ μεγάλη χαρὰ τῆς γέννησης τοῦ Χριστοῦ, ἑτοιμαζόμαστε γιὰ ἄλλα σπουδαῖα βιωμένα γεγονότα. Ἡ σημερινὴ Κυριακή, γίνεται τὸ σκαλοπάτι ποὺ μᾶς μεταφέρει νοερὰ ἀπὸ τὴ Βηθλεὲμ στὴν ἔρημό του Ἰορδάνου. Ἡ εὐαγγελικὴ περικοπὴ μᾶς προετοιμάζει γιὰ τὴν ἐπικείμενη λαμπρὴ ἑορτὴ τῶν Ἁγίων Θεοφανείων.

Ὁ Μέγας τῶν προφητῶν ὁ τίμιος καὶ ἔνδοξος Ἰωάννης ὁ Πρόδρομος, ἡ φωνὴ τῆς ἐρήμου βροντοφωνάζει τότε καὶ σήμερα ἀπευθυνόμενος πρὸς τὰ ὦτα τῆς ἑκάστοτε ἀνθρωπότητας γιὰ τὴν ἔλευση τοῦ Ἰσχυροῦ Θεοῦ, τοῦ μεγάλου καὶ Θεάνθρωπου Χριστοῦ. Πραγματικὰ ἡ μορφὴ τοῦ Προδρόμου διδάσκει πολλὰ καὶ μάλιστα προδρομικά του Χριστοῦ. Τί νὰ πρωτοθαυμάσει κανεὶς ἀπὸ αὐτόν; Τὴ ζωή του στὴν ἔρημο, τὸ κήρυγμα καὶ τὴ διδασκαλία του ἢ τὶς μεγάλες ἀρετὲς ποῦ τὸν κοσμοῦσαν;

Ἡ σημερινὴ εὐαγγελικὴ περικοπὴ εἶναι μὲν ἁπλὴ καὶ λιτὴ στὸ περιεχόμενο ὅμως μεγάλη σὲ διαχρονικὲς ἀλήθειες. Ὁ Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Πρόδρομος ὄντας στὴν ἔρημο προετοιμάζει τοὺς ἀνθρώπους ὥστε νὰ δεχθοῦν τὸν ἐρχόμενο Μεσσία. Καὶ αὐτὸ τὸ ἐπιτυγχάνει μὲ δύο ἁπλὰ πράγματα τὰ ὁποῖα δίδαξε καὶ ὁ Ἰησοῦς ἀργότερα μὲ τὴν πληρότητά τους. Ὁ Πρόδρομος βαπτίζει τοὺς ἀνθρώπους παρέχοντάς τους ἄφεση ἁμαρτιῶν. Συνεπῶς τόσο τὸ βάπτισμα ὅσο καὶ ἡ ἐξομολόγηση τῶν ἁμαρτιῶν προϋπάρχουν ὡς ἐκκλησιαστικὲς πρακτικὲς ὅμως ἄνευ τοῦ πρίσματος ποὺ τοὺς ἔδωσε ὁ Χριστός, δηλαδὴ τῆς Βασιλείας τοῦ Θεοῦ.

Μία πολὺ σπουδαία θεολογικὴ ἀναγωγὴ βασιζόμενη στὴ σημερινὴ διήγηση τοῦ Ἀποστόλου Μάρκου εἶναι ἡ σχέση Βαπτίσματος καὶ ἄφεσης ἁμαρτιῶν. Εἶναι ἀξιοπρόσεκτο πὼς οἱ Ἱεροσολυμίτες καὶ Ἰουδαῖοι ποὺ προστρέχουν στὸν Βαπτιστὴ βαπτίζονται «ἐξομολογούμενοι τὰς ἁμαρτίας αὐτῶν». Αὐτὴ τὴν πρακτικὴ ἂν τὴν προσλάβουμε σύμφωνα μὲ τὰ δεδομένα τῆς μετὰ Χριστὸν περιόδου μποροῦμε νὰ ἀνιχνεύσουμε ἀρκετὰ νοήματα.

Ἡ Πατερικὴ σκέψη βλέπει πάντοτε ἀλληλένδετα τὴ σχέση τοῦ μυστηρίου τοῦ Βαπτίσματος καὶ τοῦ μυστηρίου τῆς Μετανοίας (Ἐξομολογήσεως). Τὸ μυστήριο τοῦ Βαπτίσματος ποὺ μᾶς προικοδοτεῖ ὁ Ἰησοῦς διὰ τῆς Θεοφανείας του στὸν Ἰορδάνη, εἶναι τὸ «ὕδωρ τῆς ἀπολυτρώσεως καὶ τοῦ ἁγιασμοῦ» γιὰ τὸν κάθε προσερχόμενο σὲ αὐτό. Ταυτόχρονα ὅμως γίνεται καὶ προοπτικὴ ζωῆς, τῆς ὁποίας μέλημα καθίσταται πλέον ἡ διατήρηση αὐτῆς τῆς Καθαρότητας καὶ Ἁγιότητας ποὺ δωρίζει τὸ Βάπτισμα.

Μέσα σὲ αὐτὴ τὴν προοπτικὴ λοιπὸν τῆς προσπάθειας νὰ διατηρήσουμε καθαρὴ καὶ ἀλώβητη τὴν ταυτότητα τοῦ Βαπτίσματός μας, ἐντάσσεται καὶ ἡ μετοχή μας στὸ μυστήριο τῆς Ἐξομολογήσεως. Τὸ μυστήριο τῆς Ἐξομολογήσεως στὰ μάτια τῶν πατέρων ἀποτελεῖ ἕνα Δεύτερο Βάπτισμα. Καὶ ὄντως εἶναι δεύτερο βάπτισμα ποὺ ἔρχεται νὰ καθαρίσει καὶ νὰ ἀποκαταστήσει τὸ πρῶτο. Μάλιστα ὅπως δίδασκε καὶ ὁ μέγας Θεολόγος μίας ἄλλης ἐρήμου ὅπως τὴν ὀνόμαζε ὁ ἴδιος, τῆς ἐρήμου τῆς Ὁμόνοιας τῶν Ἀθηνῶν, τὸ μεγαλεῖο αὐτοῦ του δευτέρου βαπτίσματος ἔγκειται στὸ ὅτι ἡ καθαρτική του ἰδιότητα μᾶς κάνει πιὸ καθαροὺς καὶ ἀπὸ ὅτι ἤμασταν προηγουμένως.

Παράλληλα γιὰ τὴν διατήρηση τῆς καθαρότητας ποὺ παρέχει τὸ Βάπτισμα προϋποτίθεται ζωὴ ἁπλότητας καὶ λιτότητας ὥστε ὁ νοῦς νὰ παραμένει προσγειωμένος καὶ νὰ μὴν ὑπερίπταται. Ὁ Βαπτιστὴς μᾶς ἀναδεικνύει ἐκτὸς τῶν ἄλλων καὶ ἕνα πρότυπο ζωῆς. Εἶναι «ἐνδεδυμένος τρίχας καμήλου», τρέφεται μὲ ὅ,τι τοῦ παρέχει ἡ ἐρημιὰ τῶν Ἱεροσολύμων, καὶ τὸ κυριότερο εἶναι πέρα γιὰ πέρα ταπεινὸς σὲ σημεῖο ποὺ θεωροῦσε τὸν ἑαυτὸ τοῦ ἀνάξιο νὰ λύσει τὰ ὑποδήματα τοῦ Χριστοῦ καὶ Θεοῦ του.

Ὅλα αὐτὰ εἶναι πάρα πολὺ διαχρονικὰ καὶ σύγχρονα ἂν διερωτηθοῦμε γιὰ τὸ ποιὰ ἀξία ἔχουν στὴ ζωή μας. Τὰ μυστήρια ἄραγε λένε κάτι στοὺς ἀνθρώπους σήμερα; Ὑπάρχει ἡ ἐπίγνωση ὅτι εἴμαστε βαπτισμένοι ἢ ὅτι κάνουμε ἀστοχίες καὶ ἁμαρτίες ποὺ πληγώνουν πρῶτα τὸν ἑαυτό μας καὶ ἔπειτα τὴν Κοινωνία μας; Ὑπάρχει ἔστω Αἴσθηση ἀνάγκης γιὰ ἀλλαγή, διόρθωση καὶ μετάνοια; Ὑπάρχει τέλος, μία προοπτικὴ στὴ ζωὴ τοῦ ἀνθρώπου ποὺ νὰ μὴν εἶναι μόνο κοσμικὴ καὶ κοινωνική; Ποιὰ εἶναι; Καὶ πῶς κατευθυνόμαστε πρὸς αὐτή; Μὲ ποιὸ μοντέλο ζωῆς;

Εἴθε ὅλα αὐτὰ τὰ θεολογικὰ πράγματα ποὺ πηγάζουν ἀπὸ τὶς εὐαγγελικὲς περικοπὲς καὶ ἀπὸ τὴ σκέψη τῶν πατέρων νὰ μᾶς συγκινήσουν ὥστε νὰ ἀναπτύσσουμε μία ὑγιῆ σχέση μὲ τὸν κόσμο, τὰ πράγματα, καὶ τὴ ζωὴ ποὺ τρέχει.