ΕΓΚΥΚΛΙΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΠΕΡΙ ΜΝΗΜΟΣΥΝΩΝ

Ε Γ Κ Υ Κ Λ Ι Ο     Σ Η Μ Ε Ι Ω Μ Α

        Πρός

          τούς Αἰδεσιμωτάτους Ἐφημερίους

          τῶν ἱερῶν ναῶν τῆς πόλεως Δράμας

          τῆς καθ’ ἡμᾶς Ἱερᾶς Μητροπόλεως.

          Ἀγαπητοί Πατέρες.

          Ἡ νεκρώσιμη ἀκολουθία τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας ἐπιδρᾶ καταλυτικά στήν ψυχολογική στήριξη τῶν οἰκείων τοῦ θανόντος, γιατί βοηθάει τόν ἄνθρωπο νά ἀντιμετωπίσει τά συναισθήματά του ἀπέναντι στό θάνατο. Ὑπογραμμίζει ὅτι ὁ θάνατος γιά τόν χριστιανό δέν εἶναι τό ἴδιο πρᾶγμα, ὅπως γιά ἐκείνους, οἱ ὁποῖοι θεωροῦν ὅτι δέν ἔχουν ἐλπίδα. Ἡ ἀνθρωποκεντρική νεκρώσιμη ἀκολουθία τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας ἀναγνωρίζει τήν ὕπαρξη συναισθημάτων θλίψεως καί ἐνθαρρύνει τήν ἔκφρασή τους, σέ ἀντίθεση μέ τόν ἐγωκεντρικό τρόπο σκέψης ὁ ὁποῖος προσπαθεῖ νά καταπνίξει τή θλίψη καί ἐπιδιώκει τήν μεταμφίεσιν τοῦ θανάτου. Κάνει τή ζωή μία μάσκα γιά νά καλύψει τήν ὄψη τοῦ θανάτου.

          Ἔχοντας αὐτόν τόν κοσμικό τρόπο σκέψης ὁρισμένοι ἄνθρωποι, βλέπουν τή δύσκολη ὥρα τοῦ θανάτου ὡς εὐκαιρία γιά ἀθέμιτο κέρδος καί στήν κατάσταση, στήν ὁποία εὑρίσκονται οἱ οἰκεῖοι τοῦ θανόντος, εὔκολα πέφτουν θύματα ἐπιτήδειων, μέ ἀποτελέσματα δυσάρεστα καί κάποιες φορές τραγελαφικά.

          Ὡς πνευματικός σας πατέρας, ἐπιθυμώντας τήν πνευματική σας προστασία, ἀλλά καί τήν διαφύλαξη τῆς ἱερότητας τῶν ἱερῶν ἀκολουθιῶν, σᾶς παρακαλῶ ὅλους γιά τήν ἐφαρμογή καί τήρηση τῶν παρακάτω ὁδηγιῶν κατά τήν τέλεση ἐξοδίου ἀκολουθίας ἤ μνημοσύνου :

          1. Κατ’ ἀρχάς ὁ ἱερός ναός τῆς ἐνορίας τοῦ θανόντος εἶναι ἡ πνευματική του κυψέλη, τό ἀρχικό κέντρο τῆς πνευματικῆς του ζωῆς, γι’ αὐτό καί ἐάν δέν συντρέχει κάποιος εἰδικός λόγος, καλό εἶναι ἡ τέλεση τῆς ἐξοδίου ἀκολουθίας ἤ τοῦ μνημοσύνου, νά πραγματοποιοῦνται στήν ἐνορία τοῦ θανόντος.

          2. Ὁ ὁρισμός τῆς ἐξοδίου ἀκολουθίας γίνεται μόνο ἀπό τόν ἐφημέριο καί σέ καμία περίπτωση ἀπό τό γραφεῖο τελετῶν, τόν νεωκόρο ἤ ἄλλο πρόσωπο. 

          3. Δέν ἐπιτρέπεται ὁ κάθε εἴδους στολισμός γύρω ἀπό τό φέρετρο καί τήν εἴσοδο τοῦ ναοῦ, καθώς καί οἱ ἠλεκτρικοί λαμπτῆρες στό τραπέζι ὅπου ἐναποτίθεται ὁ νεκρός. Μόνο ἕνα μανουάλι, τό ὁποῖον διαθέτει ὁ ναός, τοποθετεῖται στήν κεφαλή τοῦ κεκοιμημένου,

          4. Στά κοιμητήρια νά μή χρησιμοποιοῦνται τάπητες πού καλύπτουν τό χῶμα γύρω ἀπό τόν τάφο, οὔτε νά ρίχνονται λουλούδια ἀντί χώματος στόν τάφο. Κατά τόν ἐνταφιασμό οἱ συνοδεύοντες τήν ἐκφορά ρίχνουν μέ τό χέρι λίγο χῶμα πάνω στό φέρετρο δίνοντας συγχώρηση στόν κεκοιμημένο. 

          5. Μετά τόν ἐνταφιασμόν, τό τρισάγιον στήν αἴθουσα δεξιώσεων εἶναι περιττό. Ἐάν παρατίθεται τράπεζα, μπορεῖ νά παραστεῖ ὁ ἱερέας καί νά εὐλογήσει τήν τράπεζα. Ὅσοι ἔχουν ἔθιμο κατά τήν κηδεία νά κάνουν κόλλυβα, αὐτά μεταφέρονται στόν ναό κατά τήν νεκρώσιμη ἀκολουθία καί στή συνέχεια, χωρίς ἄλλη εὐλογία, διανέμονται στό κοιμητήριο μετά τήν ταφή.

          Τά μνημόσυνα σύμφωνα μέ τήν παράδοσιν τῆς ἐκκλησίας μας τελοῦνται τό Σάββατο, πού εἶναι ἡμέρα ἀφιερωμένη στούς κεκοιμημένους. Κατ’ οἰκονομία τελοῦνται μνημόσυνα τήν Κυριακή.

          Ὅταν κάποιος θέλει νά τελέσει μνημόσυνο, ἐπικοινωνεῖ μέ τόν ἐφημέριο τῆς ἐνορίας καί δέν ἀναθέτει τήν ἐπικοινωνία σέ κάποιο γραφεῖο τελετῶν. Μέ τήν προσωπική ἐπαφή μέ τόν ἐφημέριο, λύνονται πολλά πρακτικά ζητήματα καί ὁ ἱερέας ὑπεύθυνα προετοιμάζει τά ἀπαιτούμενα γιά τήν τέλεση τοῦ μνημοσύνου.

          Ὁ στολισμός στό μνημόσυνο δέν ἐπιτρέπεται. Ἀρκεῖ ἕνα ἀνθοδοχεῖο ἀπό αὐτά πού διαθέτει ὁ ναός.

          Ὁ σκοπός τοῦ μνημοσύνου εἶναι ἡ προσευχή γιά τήν ἀνάπαυση τῶν κεκοιμημένων. Αὐτοί πού ἔχουν οἰκονομική εὐχέρεια, εἶναι προτιμότερο νά διαθέσουν τά χρήματά τους σέ ἐλεημοσύνες, ἰδιαίτερα στό Συσσίτιο Ἀγάπης τῆς Μητροπόλεώς μας καί ὄχι σέ ἐπιδεικτικούς στολισμούς.  

          Τίς οἰκονομικές ὑποχρεώσεις πρός τόν ναό γιά τίς κηδεῖες καί τά μνημόσυνα νά τίς φροντίζουν οἱ οἰκεῖοι χωρίς τή διαμεσολάβηση τρίτων. Σέ περιπτώσεις οἰκονομικῆς ἀδυναμίας ἤ ἀπορίας τῶν οἰκείων του θανόντος, οἱ ἱερεῖς μας δέν ἔχουν καμία οἰκονομική ἀπαίτηση, οὔτε γιά τόν ναό, οὔτε γιά τό προσωπικό τοῦ ναοῦ.  

Μέ πατρικές εὐχές

†   Ο ΔΡΑΜΑΣ   ΔΩΡΟΘΕΟΣ