13.03.2018 ΤΡΙΤΗ Δ΄ΕΒΔΟΜΑΔΟΣ ΝΗΣΤΕΙΩΝ

Γενέσεως τὸ Ἀνάγνωσμα
(Κεφ. θ', 8-17)

Εἶπε Κύριος ὁ Θεὸς τῷ Νῶε, καὶ τοῖς υἱοῖς αὐτοῦ μέτ' αὐτοῦ, λέγων· Ἰδοὺ ἐγὼ ἀνίστημι τὴν διαθήκην μου ὑμῖν, καὶ τῷ σπέρματι ὑμῶν μεθ' ὑμᾶς, καὶ πάσῃ ψυχῇ ζώσῃ μεθ' ὑμῶν, ἀπὸ ὀρνέων καὶ ἀπὸ κτηνῶν, καὶ πᾶσι τοῖς θηρίοις τῆς γῆς, ὅσα ἐστὶ μεθ' ὑμῶν, ἀπὸ πάντων τῶν ἐξελθόντων ἐκ τῆς κιβωτοῦ, καὶ στήσω τὴν διαθήκην μου πρὸς ὑμᾶς, καὶ οὐκ ἀποθανεῖται πᾶσα σάρξ ἔτι ἀπὸ τοῦ ὕδατος τοῦ κατακλυσμοῦ, καὶ οὐκ ἔσται ἔτι κατακλυσμὸς ὕδατος, τοῦ καταφθεῖραι πᾶσαν τὴν γῆν. Καὶ εἶπε Κύριος ὁ Θεὸς τῷ Νῶε· Τοῦτο τὸ σημεῖον τῆς διαθήκης, ὃ ἐγὼ δίδωμι ἀναμέσον ἐμοῦ καὶ ὑμῶν, καὶ ἀναμέσον πάσης ψυχῆς ζώσης, ὅσα ἐστὶ μεθ' ὑμῶν, εἰς γενεάς αἰωνίους. Τὸ τόξον μου τίθημι ἐν τῇ νεφέλῃ, καὶ ἔσται εἰς σημεῖον διαθήκης ἀναμέσον ἐμοῦ, καὶ τῆς γῆς, καὶ ἔσται ἐν τῷ συννεφεῖν με νεφέλας ἐπὶ τὴν γῆν, ὀφθήσεται τὸ τόξον μου ἐν τῇ νεφέλῃ, καὶ μνησθήσομαι τῆς διαθήκης μου, ἥ ἐστιν ἀναμέσον ἐμοῦ καὶ ὑμῶν, καὶ ἀνὰ μέσον πάσης ψυχῆς ζώσης ἐν πάσῃ σαρκί, καὶ οὐκ ἔσται ἔτι ὕδωρ εἰς κατακλυσμόν, ὥστε ἐξαλεῖψαι πᾶσαν σάρκα. Καὶ ἔσται τὸ τόξον μου ἐν τῇ νεφέλῃ, καὶ ὄψομαι τοῦ μνησθῆναι διαθήκης αἰωνίου, ἀναμέσον ἐμοῦ, καὶ τῆς γῆς, καὶ ἀναμέσον πάσης ψυχῆς ζώσης ἐν πάσῃ σαρκί, ἥ ἐστιν ἐπὶ τῆς γῆς. Καὶ εἶπεν ὁ Θεὸς τῷ Νῶε· Τοῦτο τὸ σημεῖον τῆς διαθήκης, ἧς διεθέμην ἀναμέσον ἐμοῦ καὶ ἀναμέσον πάσης σαρκός, ἥ ἐστιν ἐπὶ τῆς γῆς.

ΕΡΜΗΝΕΙΑ (Μητροπολίτου Γόρτυνος καί Μεγαλοπόλεως κ. Ἰερεμίου)

8.Καί εἶπε ὁ Θεός στόν Νῶε καί στούς υἱούς του, πού ἦταν μαζί του:

9.«Θά συνάψω τήν διαθήκη μου μέ σᾶς καί μέ τούς μελλοντικούς ἀπογόνους σας·

10.καί μέ ὅλες τίς ζωντανές ὑπάρξεις πού εἶναι μαζί σας: Μέ τά πτηνά, τά κτήνη καί μέ ὅλα τά ζῶα τῆς γῆς, πού εἶναι μαζί σας· μέ ὅλα ὅσα βγῆκαν ἀπό τήν κιβωτό.

11.Θά συνάψω τήν διαθήκη μου μέ σᾶς· δέν θά καταστραφοῦν πιά ὅλα τά πλάσματα ἀπό κατακλυσμό· δέν θά ξανασυμβεῖ πιά κατακλυσμός νεροῦ, γιά νά καταστρέψει ὅλη τήν γῆ».

12.Καί ἀκόμα εἶπε ὁ Κύριος ὁ Θεός στόν Νῶε: «Αὐτό θά εἶναι τό σημεῖο τῆς διαθήκης στίς γενεές ὅλων τῶν αἰώνων, τό ὁποῖο δίνω ἀνάμεσα σέ Μένα καί σέ σᾶς καί σέ ὅλες τίς ζωντανές ὑπάρξεις, πού εἶναι μαζί σας:

13.Θέτω τό τόξο μου στήν νεφέλη! Αὐτό θά εἶναι σημεῖο διαθήκης μεταξύ Ἐμοῦ καί τῆς γῆς.

14.Ὅταν συνάζω νέφη στήν γῆ, θά φαίνεται τό (οὐράνιο) τόξο στά νέφη·

15.καί τότε θά θυμᾶμαι τήν διαθήκη μου πού ἔχω μέ σᾶς καί μέ ὅλες τίς ζωντανές ὑπάρξεις. Τά νερά δέν θά κάνουν πιά κατακλυσμό, γιά νά καταστρέψουν ὅλες τίς ὑπάρξεις.

16.Τό τόξο μου θά βρίσκεται στήν νεφέλη· θά τό βλέπω, γιά νά θυμᾶμαι τήν αἰώνια διαθήκη πού ἔχω μέ τήν γῆ, μέ ὅλες τίς ζωντανές ὑπάρξεις τῆς γῆς ὅλων τῶν εἰδῶν.

17.Αὐτό εἶναι τό σημεῖο τῆς διαθήκης, πού ἔκανα μέ κάθε ὕπαρξη πού βρίσκεται στήν γῆ», εἶπε ὁ Θεός στόν Νῶε.

Παροιμιῶν τὸ Ἀνάγνωσμα
(Κεφ. ΙΒ', 8-22)

Στόμα συνετοῦ ἐγκωμιάζεται ὑπὸ ἀνδρός, νωθροκάρδιος δὲ μυκτηρίζεται. Κρείσσων ἀνὴρ ἐν ἀτιμίᾳ δουλεύων ἑαυτῷ, ἢ τιμὴν ἑαυτῷ περιτιθείς, καὶ προσδεόμενος ἄρτου. Δίκαιος οἰκτείρει ψυχὰς κτηνῶν αὐτοῦ, τὰ δὲ σπλάγχνα τῶν ἀσεβῶν, ἀνελεήμονα. Ὁ ἐργαζόμενος τὴν ἑαυτοῦ γῆν, ἐμπλησθήσεται ἄρτων, οἱ δὲ διώκοντες μάταια, ἐνδεεῖς φρενῶν, ὅς ἐστιν ἡδὺς ἐν οἴνων διατριβαῖς, ἐν τοῖς ἑαυτοῦ ὀχυρώμασι καταλείψει ἀτιμίαν. Ἐπιθυμίαι ἀσεβῶν, κακαί, αἱ δὲ ῥίζαι τῶν εὐσεβῶν, ἐν ὀχυρώμασι. Δι' ἁμαρτίαν χειλέων ἐμπίπτει εἰς παγίδας ἁμαρτωλός, ἐξολισθαίνει δὲ ἐξ αὐτῶν δίκαιος. Ὁ βλέπων λεῖα ἐλεηθήσεται, ὁ δὲ συναντῶν ἐν πύλαις ἐκθλίψει ψυχάς. Ἀπὸ καρπῶν στόματος ψυχὴ ἀνδρὸς πλησθήσεται ἀγαθῶν, ἀνταπόδομα δὲ χειλέων αὐτοῦ δοθήσεται αὐτῷ. Ὁδοὶ ἀφρόνων ὀρθαὶ ἐνώπιον αὐτῶν, εἰσακούει δὲ συμβουλίας σοφός. Ἄφρων αὐθημερὸν ἐξαγγέλλει ὀργὴν αὐτοῦ, κρύπτει δὲ τὴν ἑαυτοῦ, ἀτιμίαν πανοῦργος. Ἐπιδεικνυμένην πίστιν ἀναγγελεῖ δίκαιος, ὁ δὲ μάρτυς τῶν ἀδίκων, δόλιος. Εἰσίν, οἳ λέγοντες, τιτρώσκουσιν μαχαίρᾳ· γλῶσσαι δὲ σοφῶν ἰῶνται. Χείλη ἀληθινὰ κατορθοῖ μαρτυριαν, μάρτυς δὲ ταχὺς γλῶσσαν ἔχει ἄδικον. Δόλος ἐν καρδίᾳ τεκταινομένου κακά, οἱ δὲ βουλόμενοι εἰρήνην, εὐφρανθήσονται, οὐκ ἀρέσει τῷ δικαίῳ οὐδὲν ἄδικον, οἱ δὲ ἀσεβεῖς πλησθήσονται κακῶν. Βδέλυγμα Κυρίῳ χείλη ψευδῆ, ὁ δὲ ποιῶν πίστει, δεκτὸς παρ' αὐτῷ.

ΕΡΜΗΝΕΙΑ (κ. Ἰωάννου Κολιτσάρα)

8. Τό στόμα τοῦ συνετοῦ, διά τά σοφά καί φρόνιμα λόγια του, ἐπαινεῖται καί ἐγκωμιάζεται ἀπό κάθε φρόνιμον ἄνδρα. Ἐνῶ ὁ διά τήν ραθυμίαν καί ἁμαρτωλότητα αὐτοῦ νωθρός εἰς τήν σκέψιν καί βραδυνοῦς ἐμπαίζεται.

9. Καλύτερος καί προτιμότερος εἶναι ὁ ἄνθρωπος, ὁ ἔστω καί κοινωνικῶς κατώτερος, ὁ ὁποῖος ὅμως μέ τήν ἔντιμον ἐργασίαν τοῦ ἐξυπηρετεῖ τόν ἑαυτόν του καί τήν οἰκογένειάν του, παρά μωροκενόδοξος, ὁ ὁποῖος μέ τίτλους εὐγενείας ἄνευ ἀξίας ἐπιζητεῖ δόξαν, καθ' ὅν χρόνον στερεῖται καί αὐτοῦ τοῦ ἐπιουσίου ἄρτου.

10. Ὁ δίκαιος καί ἐνάρετος ἄνθρωπος πονεῖ καί ἐνδιαφέρεται καί δί' αὐτά ἀκόμη τά ζῶα του. Τά σπλάγχνα ὅμως τῶν ἀσεβῶν εἶναι ἄπονα καί σκληρά πρός πάντας καί πρός πάντα.

11. Ἐκεῖνος πού καλλιεργεῖ μέ ἐπιμονήν καί ἐνδιαφέρον τούς ἀγρούς του, θά χορτάση ψωμί. Ὅσοι ὅμως ἐπιζητοῦν μάταια καί ἀκατόρθωτα πράγματα καί καταστρώνουν μεγάλα ἀπραγματοποίητα σχέδια, αὐτοί εἶναι ἀνόητοι καί θά πεινάσουν.

11α. Ὅποιος εὐχαριστεῖται καί γλυκαίνεται νά συχνάζη εἰς τά οἰνοπωλεῖα καί νά μεθᾶ αὐτός θά κληροδοτήση στό σπίτι του ἐξευτελισμόν καί ἐντροπήν.

12. Αἱ ἐπιθυμίαι τῶν ἀσεβῶν εἶναι πάντοτε κακαί καί ὁδηγοῦν εἰς τήν καταστροφήν, ἐνῶ αἱ ρίζαι τῶν εὐσεβῶν εἶναι ἁπλωμέναι ἀσφαλεῖς καί ἀμετακίνητοι. Αὐτοί καί οἱ ἀπόγονοι των θά εὐδοκιμήσουν.

13. Ὁ ἁμαρτωλός ἐξ αἰτίας τῶν ψευδολογιῶν καί τῶν ἄλλων δολίων λόγων του περιπίπτει καί συλλαμβάνεται εἰς παγίδας. Ὁ ἐνάρετος ὅμως ἄνθρωπος, πού προσέχει τά λόγια του, διαφεύγει ἀπό αὐτάς τάς παγίδας.

13α. Ἐκεῖνος, πού ἔχει ἤρεμον καί γλυκύ τό βλέμμα, ἐφελκύει τήν συμπάθειαν ἐκ μέρους τῶν ἄλλων. Ὁ φίλερις ὅμως καί φιλόδικος, πού τρέχει εἰς τά δικαστήρια διά νά συναντηθῆ ἐκεῖ μέ τούς ἀντιδίκους του, θά δημιουργήση εἰς ἐκείνους καί στόν ἑαυτόν τοῦ στενόχωρον ψυχικήν κατάστασιν.

14. Ἀπό τά καλά λόγια, πού σάν ὡραῖοι καρποί βγαίνουν ἀπό τό στόμα τοῦ ἐντίμου καί δικαίου, θά γεμίση ἡ ζωή του ἀπό ἀγαθά. Σάν μισθός δέ τῶν χειλέων του θά δοθῆ εἰς αὐτόν χάρις ἐκ μέρους τοῦ Θεοῦ καί ἡ ὑπόληψις ἐκ μέρους τῶν ἀνθρώπων.

15. Οἱ ἀνόητοι καί μωροκενόδοξοι θεωροῦν ὀρθάς τάς πορείας τῆς ζωῆς των, ἐνῶ εἰς τήν πραγματικότητα εἶναι διεστραμμένοι καί ὀλέθριαι. Ὁ σοφός ὅμως ἄνθρωπος ἀκούει τάς συμβουλάς τῶν ἄλλων καί δέχεται ὑποδείξεις.

16. Ὁ ἀσύνετος, ὑπό τό κράτος τῶν πρώτων ἐντυπώσεων, ἐκσπᾶ ἀμέσως εἰς ὀργήν, ἐπιβλαβῆ διά τόν ἑαυτόν του καί διά τούς ἄλλους. Ἐνῶ ὁ συνετός καί μυαλωμένος ἄνθρωπος συγκρατεῖ τήν ὀργήν του, διότι τήν θεωρεῖ ταπείνωσιν καί ἐξευτελισμόν.

17. Ἀποδεδειγμένην, καθαράν καί ἀξιόπιστον μαρτυρίαν καταθέτει ὁ δίκαιος ἐνώπιόν τοῦ δικαστηρίου, ἐνῶ ὁ ψευδομάρτυς καταθέτει ψευδεῖς καί δολίας μαρτυρίας.

18. Ὑπάρχουν ἄνθρωποι, οἱ ὁποῖοι μέ τά λόγια των πληγώνουν ὡσάν μέ μαχαίρι. Αἱ ὁμιλίαι ὅμως τῶν συνετῶν καί ἐναρέτων ἀνθρώπων παρηγοροῦν καί θεραπεύουν τάς πληγωμένας καί πονεμένας καρδίας.

19. Τά χείλη τοῦ ἐντίμου καί ἀληθινοῦ μάρτυρος, ὁ ὁποῖος ὁμιλεῖ μέ σύνεσιν καί περίσκεψιν, καταθέτουν ἀκλόνητον καί κατοχυρωμένην μαρτυρίαν. Ἐξ ἀντιθέτου μάρτυς ταχύς, ἐπιπόλαιος καί ἀπερίσκεπτος, καταθέτει συνήθως ἐπιπολαίαν καί ἄδικον μαρτυρίαν.

20. Δολιότης ὑπάρχει εἰς τήν καρδίαν τοῦ πονηροῦ, ὁ ὁποῖος μηχανεύεται καί ἀποφασίζει κακά. Ὅσοι ὅμως ἐπιθυμοῦν καί ἐπιδιώκουν τήν εἰρήνήν του Θεοῦ, θά τήν ἐπιτύχουν καί θά εὐφρανθοῦν.

21. Εἰς τόν ἐνάρετον ἄνθρωπον τίποτε τό ἄδικον δέν εἶναι εὐάρεστον. Οἱ ἀσεβεῖς ὅμως θά γεμίσουν ἀπό κακίας σύμφωνα μέ τάς ἐπιθυμίας τῆς πονηρᾶς καρδίας τῶν.

22. Ἀποκρουστικά καί μισητά εἶναι ἐνώπιόν του Κυρίου τά χείλη, τά ὁποία ψεύδονται. Ὅποιος ὅμως φέρεται μέ εἰλικρίνειαν καί ἀξιοπιστίαν εἶναι ἀγαπητός καί εὐπρόσδεκτος στόν Θεόν.