ΧΕΙΡΟΤΟΝΗΤΗΡΙΟΣ ΛΟΓΟΣ ΤΟΥ ΣΕΒΑΣΜΙΩΤΑΤΟΥ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΔΡΑΜΑΣ κ.κ. ΠΑΥΛΟΥ ΕΚΦΩΝΗΘΕΙΣ ΕΙΣ ΤΟΝ ΚΑΘΕΔΡΙΚΟΝ ΝΑΟΝ ΤΩΝ ΑΘΗΝΩΝ τῇ 9ῃ - 10ου - 2005

ΧΕΙΡΟΤΟΝΗΤΗΡΙΟΣ ΛΟΓΟΣ

ΤΟΥ ΣΕΒΑΣΜΙΩΤΑΤΟΥ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΔΡΑΜΑΣ  κ.κ. ΠΑΥΛΟΥ

ΕΚΦΩΝΗΘΕΙΣ ΕΙΣ ΤΟΝ ΚΑΘΕΔΡΙΚΟΝ ΝΑΟΝ ΤΩΝ ΑΘΗΝΩΝ

  τῇ 9ῃ - 10ου - 2005

     Ἀπορῶ καί ἐξίσταμαι καί τόν νοῦν καταπλήττομαι διά τά περί ἐμέ τόν ἐλάχιστον ἐν ταῖς ἡμέραις ταύταις συμβαίνοντα καί ἰδίᾳ σήμερον ἐν τῷ πανσέπτῳ τούτῳ ναῷ.

     Μικρός ἤμην ἐν τοῖς ἀδελφοῖς μου καί εὐλαβῶς ὑπηρέτουν τήν Πανύμνητον Δέσποιναν, τήν Κυρίαν μου, Ὑπεραγίαν Θεοτόκον, τήν Σουμελιώτισσαν ἐν τῷ ἐν Βερμίῳ ὄρει τῆς ἑλληνικωτάτης Μακεδονίας ἀνακτόρῳ Αὐτῆς.

     Ἀλλ᾿ ὅμως ὁ φιλάνθρωπος Κύριος ἐξαπέστειλε τόν ἄγγελον Αὐτοῦ, Ὑμᾶς Μακαριώτατε Πάτερ καί Δέσποτα, καί ἦρέ με ἐκ τῆς διακονίας ταύτης, τῇ προβολῇ δέ τῆς Ὑμετέρας Μακαριότητος ἡ Σεπτή Ἱεραρχία τῆς Ἁγιωτάτης  Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, ψήφοις τιμίαις, ἱεροκανονικῶς καί νομίμως, ἐξελέξατό με Ἐπίσκοπον καί Μητροπολίτην τῆς Ἁγιωτάτης Μητροπόλεως  Δράμας.

     Σήμερον δέ Αὐτό τοῦτο τό θεῖον καί ἅγιον καί ὁμοούσιον καί ὁμοδύναμον καί ὁμόδοξον καί συναΐδιον τῷ Πατρί καί τῷ Υἱῷ Πανάγιον Πνεῦμα χρίει με τῷ ἐλαίῳ τῆς χρίσεως Αὐτοῦ, καί διά τῶν τιμίων Ὑμῶν χειρῶν καί τῶν περί Ὑμᾶς Ἱεραρχῶν, ἐνδύει με τήν λαμπράν τῆς ἀρχιερωσύνης στολήν.

     Σήμερον καθίσταμαι Ποιμήν καί Ἐπίσκοπος τοῦ εὐλαβοῦς, εὐγενοῦς, φιλομούσου καί πιστοῦ  τῶν πατρίων παραδόσεων λαοῦ τῆς ἁγιωτάτης Μητροπόλεως Δράμας, τῆς περιπύστου καί περιμαχήτου ταύτης ἀκροπόλεως τῆς Ὀρθοδόξου ἡμῶν πίστεως καί τοῦ  εὐσεβοῦς ἡμῶν Γένους.

     Ἡ Ἐκκλησία ἐν ἐπαρχίᾳ τοιαύτης ἐκκλησιαστικῆς καί ἐθνικῆς σημασίας δέν ἔστελλε παρά κληρικούς  δεδοκιμασμένης πίστεως καί ἱκανότητος, ἐγγυωμένης τήν εὐδόκιμον ἀρχιερατικήν αὐτῶν δρᾶσιν, ἀπαραίτητον οὖσαν διά τήν ἄμυναν τῶν ἐκκλησιαστικῶν καί ἐθνικῶν ἡμῶν δικαίων κατά τῶν ἐμφανῶν καί ἀφανῶν ξενικῶν προπαγανδῶν.

     Τῆς χορείας ταύτης κορυφαῖος ὑπάρχει ὁ ἱεροεθνομάρτυς Χρυσόστομος, τό καύχημα τῆς Σμύρνης καί συνόλου τοῦ Μικρασιατικοῦ Ἑλληνισμοῦ.   Ἐλθών εἰς Δράμαν ἠγωνίσθη σθεναρῶς ὑπέρ τοῦ ποιμνίου του προασπίζων καί προστατεύων τούς δεινῶς δοκιμαζομένους χριστιανούς του, μεταβάλλων τούτους ἀπό λαγωούς εἰς λέοντας. Ἅπασα ἡ Ἐκκλησία γνωρίζει πόσον Σᾶς συνέχει ἡ μεγαλειώδης μορφή καί τό ἡρωϊκόν μαρτύριον τοῦ Χρυσοστόμου, καί ὅτι πρωτοστατήσατε διά τήν ὀφειλομένην πρός αὐτόν ὑπό τῆς Ἐκκλησίας τιμήν διά τῆς κατατάξεώς του εἰς τό ἑορτολόγιον τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας. Θεωρῶ ἰδιάζουσαν τήν τιμήν τῆς  ἐπιλογῆς ὑφ᾿ Ὑμῶν ἐμοῦ τοῦ ἀναξίου νά ἀνέλθω ἐπί τοῦ θρόνου ἐκείνου. Μακαριώτατε, μοῦ ὑψώσατε πολύ ὑψηλά τόν πῆχυν. Εὔχεσθε!

     Ἔχουσα τ᾿ ἀνωτέρω ἀσφαλῶς ὑπ᾿ ὄψιν ἡ Σεπτή Ἱεραρχία τῆς Ἐκκλησίας ἡμῶν ἐθεώρησεν ὅτι πληρῶ τάς ἀπαιτήσεις Αὐτῆς καί δύναμαι σπασάμενος τήν παρ᾿ Αὐτῆς μάχαιραν τοῦ Πνεύματος, νά ἵσταμαι φρυκτωρός ἐπί τῶν ἀδαμαντίνων ἐπάλξεων τῆς Ὀρθοδοξίας καί τοῦ Γένους ἐν τῇ περιβλέπτῳ ταύτῃ ἐκκλησιαστικῇ  καί ἐθνικῇ ἀκροπόλει.

     Διό ὁλοκάρδιος, υἱοπρεπής καί πατροπόθητος πρός Αὐτήν ἡ εὐχαριστία διά τήν τιμήν καί ἡ παράκλησις, ὅπως εὔχεται διά τήν ἐμήν ἐλαχιστότητα, ἵνα μή γένωμαι κακός ποιμήν, τό γάλα καταπίνων καί τά ἔρια περιβαλλόμενος, ποιμαίνων ἐμαυτόν καί οὐ τά πρόβατα, ὡς πάλαι ὠνείδιζον οἱ προφῆται τοῦ Ἰσραήλ, ἀλλά λαβόν με ἔχῃ τό Πνεῦμα πρός τήν ἑαυτοῦ διακονίαν, πρός καταρτισμόν τοῦ λαοῦ, πρός διδασκαλίαν τήν ἐν λόγῳ καί ἔργῳ καί ὑποδείγματι, πρός ποιμαντικήν εὔθετον, θηρία καί λύκους ἐλαύνουσαν καί εἰς νομάς σωτηρίους τό ποίμνιον καθοδηγοῦσαν.

     Τόν τρόπον καί τήν μέθοδον τῆς τῶν λογικῶν προβάτων ἀγάπης διδάσκουσί με πάμπολλοι λαμπροί ἄνδρες, ἄλλος ἄλλην ἀρετήν ποιμαντικήν κατωρθωσάμενοι, λαμπροτέραν δέ τῶν ἄλλων ὑπετυπώσατο ὁ θεοκέλευστος μέγας Παῦλος ἀποβαλών καί αὐτῆς τῆς ψυχῆς αὐτοῦ τήν αἰώνιον σωτηρίαν ὑπέρ ὧν ἐποίμαινε. Μεριμνῶν περί τῶν ἐν Ῥώμῃ νεοφωτίστων προβάτων ἔγραφεν: «Ηὐχόμην αὐτός ἐγώ ἀνάθεμα εἶναι ἀπό τοῦ Χριστοῦ ὑπέρ τῶν ἀδελφῶν μου τῶν συγγενῶν μου κατά σάρκα» ( Ῥωμ. θ' 3 ). Ὑπέρ τούς πάντας ὅμως διετράνωσεν ὁ Κύριος Ἰησοῦς Χριστός δείξας ἐν ἑαυτῷ πώς «ὁ ποιμήν ὁ καλός τήν ψυχήν αὐτοῦ τίθησιν ὑπέρ τῶν προβάτων»(Ἰωάν.ι'11), μάρτυς γενόμενος τοῖς παθήμασιν. Ὁ Δεσπότης Χριστός τότ᾿ ἐπέτρεψε τῷ κορυφαίῳ τῶν μαθητῶν τήν τοῦ ποιμαίνειν φροντίδα, ὅτε τρανῶς ἐβεβαιώθη ὅτι ὑπεραγαπᾶται, λέγων: «Σίμων Ἰωνᾶ, ἀγαπᾷς με πλεῖον τούτων; Ποίμαινε τά πρόβατά μου»(Ἰωάν. κα' 15-16). Ὁ δέ Ἐπίσκοπος διά φρικτῶν ὅρκων ὀμνύει, ὅπως μηδέν μηδέποτε μήτ᾿ ἐγκρίνῃ, μήτ᾿ ἐπιτρέψῃ, μηδέ ἀνεχθῇ μηδαμῶς ἀντικανονικόν καί ἄθεσμον ἐν τῇ τοῦ Χριστοῦ Ἐκκλησίᾳ, κἄν δέῃ καί αὐτό τό αἷμα αὐτοῦ ἐκχέαι διά τόν Κύριον.

     Ἀναλογιζόμενος τά ἀνωτέρω, ὑπό βαθείας ἐκπλήξεως, δέους καί ζάλης ἀμφιβόλων λογισμῶν καταλαμβάνομαι. Ἴσως συμφερώτερον δι᾿ ἐμέ θά ἦτο νά στραφῶ εἰς τά ὀπίσω ἐξερχόμενος τοῦ ναοῦ. Ἤκουσα, ὅμως, τῆς φωνῆς τοῦ Κυρίου λεγούσης ὅτι «οὐδείς βαλών τήν χεῖρα αὐτοῦ ἐπ᾿ ἄροτρον καί στραφείς εἰς τά ὀπίσω εὔθετός ἐστιν εἰς τήν βασιλείαν τῶν οὐρανῶν»(Λουκ. θ, 62). Διό καί παρηγοροῦμαι ἐκ τῆς καθαγιαστικῆς εὐχῆς τῆς χειροτονίας τοῦ Ἐπισκόπου ἀναφερούσης: «...τῇ σῇ οἰκονομίᾳ ὁμοιοπαθεῖς ἡμῖν διδασκάλους καταστήσας, τόν σόν ἐπέχοντας θρόνον εἰς τό ἀναφέρειν σοι θυσίαν καί προσφοράν ὑπέρ παντός τοῦ λαοῦ σου».

    Ἐπιτρέπουσα οὕτως ἡ φιλανθρωπία τοῦ Θεοῦ, ὅπως ὑφ᾿ ἡμῶν τῶν ἀναξίων τά θειότατα τελεσιουργῶνται μυστήρια, κἀγώ θαρρῶν προσέρχομαι πρό τῶν ἁγίων πυλῶν τοῦ φρικωδεστάτου θυσιαστηρίου κράζων: «Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ, ἐλέησόν με ... Κύριε, σύ πάντα οἶδας, σύ γιγνώσκεις ὅτι φιλῶ σε...»            ( Ἰωάν. κα' 17).

     Εἰς τήν ὑπερτάτην ταύτην διακονίαν αὐτόκλητος οὐ προσέρχομαι, πρός ἱκανοποίησιν ἔστω καί ἔν τινι μέτρῳ θεμιτῆς προσωπικῆς φιλοδοξίας. Ὑμεῖς, Μακαριώτατε, ὑπήρξατε ἀποδέκτης πληθύος ἐπιστολῶν συμπατριωτῶν μου Ποντίων, γνωστῶν καί ἀγνώστων, ἐπιφανῶν καί ἀφανῶν, Προέδρων καί διοικητικῶν συμβουλίων ἔκ τε τοῦ ἐσωτερικοῦ καί ἐξωτερικοῦ, ἀπό τῆς Εὐρώπης, Αὐστραλίας καί Ῥωσίας, οἵτινες μετά σεβασμοῦ ἐζήτουν τήν προαγωγήν μου, προαγωγήν εἰς τό ἐπισκοπικόν ἀξίωμα, ἑνός Ποντίου κληρικοῦ, θεωροῦντες, ὡς ἐφρόνουν τινές, ὑποτιμητικήν διά τόν Ποντιακόν Ἑλληνισμόν τήν μή ὕπαρξιν Ποντίου εἰς τάς τάξεις τῆς Σεπτῆς Ἱεραρχίας τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος. Διό κατά τήν παροῦσαν ὥραν ἐκ μέσης καρδίας εὐχαριστῶ ἅπαντας τούς καθ᾿ οἱονδήποτε τρόπον ἐκφρασθέντας, ἐνεργήσαντας καί ἐκδηλώσαντας ἁγνόν καί ἀνιδιοτελές ἐνδιαφέρον δι᾿ ἐμέ. Εἶναι γεγονός ὅτι οἱ ποντιακῆς καταγωγῆς κληρικοί διακονοῦν τήν Ἐκκλησίαν εἰς τάς ἐσχατιάς τῆς φιλτάτης πατρίδος ἡμῶν, καί ὡς ἐκ τούτου δέν ἔχουν προσβάσεις εἰς τά κέντρα τῶν ἀποφάσεων. Τό αὐτό θά ἴσχυε καί δι᾿ ἐμέ, ἐάν δέν εἶχον τήν εὐλογίαν καί τήν τιμήν τῆς ἀπό ἐτῶν, καί μάλιστα πρό τῆς ἀνόδου Σας εἰς τόν Ἀρχιεπισκοπικόν θρόνον, γνωριμίας μεθ᾿ Ὑμῶν.

     Μέ περιεβάλατε μέ τήν στοργήν καί τήν ἀγάπην Σας, μέ ἐκοσμήσατε μέ τήν συμπάθειάν σας καί μέ ὑπεμείνατε μέ τήν ἀνοχήν καί μεγαθυμίαν Σας, ὅτε μοι ἐπροτείνατε νά κατέλθω εἰς τάς Ἀθήνας, ἵνα προσφέρω τάς ὑπηρεσίας μου πλησίον Ὑμῶν, ἐνῷ ἐγώ παρεκάλεσα Ὑμᾶς, νά μήν ἐπιμείνητε, διότι ἐπίστευον ὅτι βλάβην μᾶλλον θά προεκάλει εἰς  ἐμέ ἡ δι᾿ ἄλλους ἴσως ἐπιθυμητή πρόσκλησις ἀφ᾿ ἑνός, καί ἀφ᾿ ἑτέρου ὅτι θά  ἐγιγνόμην ῥίψασπις τῶν ἱερῶν καί τῶν ὁσίων τῶν ὑπ᾿ ἐμοῦ διακονουμένων ἐν τῷ χιονοσκεπεῖ Βερμίῳ χάριν τῆς ἰδιοτελοῦς προσωπικῆς μου προόδου καί ἐξελίξεως. Ἐπίστευον, ὅμως, ἐνδομύχως ὅτι ὁ Θεός τῶν πατέρων ἡμῶν καί ἀπό τῆς θέσεως ἐκείνης δύναται νά οἰκονομήσῃ τά περί ἐμέ.

     Καί Ὑμεῖς, Μακαριώτατε, δέν μέ ἐλησμονήσατε. Καί ἰδού σήμερον τά τελεσιουργούμενα καταδεικνύουν τοῦ λόγου τό ἀληθές. Μετά Θεόν, εἰς Ὑμᾶς ὀφείλεται ἡ χαρά τῆς παρούσης ἡμέρας, κατά τήν ὁποίαν τιμᾶτε, δικαιώνετε, χαροποιεῖτε καί ἀναγνωρίζετε τήν ἀξίαν, τήν ἱστορίαν, τούς ἀγῶνας καί τάς θυσίας συνόλου τοῦ Ποντίου Ἑλληνισμοῦ. Δι᾿ αὐτόν ὁ ἀοίδιμος μέγας προκάτοχός Σας μακαριστός Ἀρχιεπίσκοπος  Χρύσανθος ὁ ἀπό Τραπεζοῦντος ἔγραψε: «Τῇ ἐνόχῳ συνεργίᾳ τῶν συμμάχων χριστιανικῶν δυνάμεων τῆς Δύσεως, κατά τά ἔτη 1919-1922 τό ἐθνικόν κίνημα τῶν Τούρκων τοῦ Μουσταφᾶ Κεμάλ πασᾶ συνεπλήρωσε τό ἔργον τῶν Νεοτούρκων, καί ἐπῆλθεν ἡ ἐρήμωσις Πόντου, Μικρᾶς Ἀσίας, Θράκης, καί ἡ καταστροφή ὁλοκλήρου χριστιανικοῦ πολιτισμοῦ. Αἱ λυχνίαι τῶν ἐκκλησιῶν τῆς Τραπεζοῦντος καί τῶν ἄλλων πόλεων τοῦ Πόντου ἐσβέσθησαν κρίμασιν οἷς οἶδε Κύριος, καί ἡ κληρονομία ἡμῶν μετεστράφη ἀλλοτρίοις, οἱ οἶκοι ἡμῶν ξένοις. Ὁδοί Τραπεζοῦντος πενθοῦσι παρά τό μή εἶναι ἐρχομένους ἐν ἑορτῇ, πᾶσαι αἱ πῦλαι αὐτῆς ἠφανισμέναι, οἱ ἱερεῖς αὐτῆς ἀναστενάζουσι, καί αὐτή πικραινομένη ἐν ἑαυτῇ ... Οἱ παραπορευόμενοι ὁδόν, ἐπιστρέψατε καί ἴδετε εἰ ἔστιν ἄλγος κατά τό ἄλγος μου, ὅ ἐγεννήθη"(Ἱερ. Θρ. 5, 2-1, 4-1, 12). Οἱ ὑπολειφθέντες τῶν Ἑλλήνων τοῦ Πόντου κατ᾿ Αὔγουστον τοῦ 1923 ἄραντες ἐπ᾿ ὤμων, ὁμοῦ μετά τοῦ Σταυροῦ τοῦ μαρτυρίου, τά ποντιακά παλλάδια καί λάβαρα καί ἀποκομίσαντες μετ᾿ αὐτῶν ὅλον τόν πλοῦτον τῶν ἀναμνήσεων εἰς δρᾶμα, εἰς τραγῳδίαν, εἰς ἔπος καί εἰς «μεμουσωμένην» λύραν, ἔφθασαν εἰς τήν κοινήν τῶν πανελλήνων μητέρα Ἑλλάδα, μέ τήν στερεάν ἀπόφασιν, ὅπως συμβάλουν «εἰς τήν ἀνοικοδόμησιν» τῶν τειχῶν αὐτῆς. Ὅμως, αἱ ψυχαί των καί αἱ ψυχαί τῶν ἀπογόνων αὐτῶν ἵπτανται πάντοτε νοσταλγικῶς εἰς τούς ἁγίους ἐκείνους τοῦ Πόντου τόπους, καί τά χείλη των ψιθυρίζουν:

                    «Ἀνάθεμα καί τά μακρά, ὅθεν ᾿κί πάει λαλίαν !

                    τ᾿ ὀμμάτια μ᾿ ἐσκοτείνεψαν ἀς σήν ἀροθυμίαν».

     Τά ἀπαχθέντα ἁλυσοδεμένα συντρίμματα, ὠθούμενα εἰς τήν αἰώνιον ἀποδημίαν των, εἶχον τούς ὀφθαλμούς τῆς ψυχῆς των προσηλωμένους ἀναποτρέπτως ἐπί τῆς πατρίδος ἐξ ἧς ἀπεσπῶντο. Τά ἐν ἀγκάλαις τῶν μητέρων των φερόμενα νήπια ἐκράτουν ἐστραμμένον εἰς τά ὀπίσω τό πρόσωπον, οἱ ἐν ταῖς χώραις τῆς ἐγκαταστάσεως γεννώμενοι βλαστοί ἔχουσιν ἔμφυτον τήν ἰδέαν καί τρέφονται ὑπό ὁρμῆς ἐπανόδου καί δικαιώσεως, καί ὁ συνδετικός κρίκος ταθείς καί λεπτυνθείς ἐπικινδύνως δέν διερράγη, ἀλλ᾿ ἐκτρέφεται, νοσταλγῶν τήν πατρώαν τοῦ Πόντου γῆν.

     Τήν ἱεράν ταύτην στιγμήν κλίνω τό γόνυ πρό τῶν 353.000 θυμάτων τῆς γενοκτονίας τῆς μαύρης τραγῳδίας τοῦ Πόντου, ἅτινα ἀπήχθησαν ὁλοκαυτώματα ἀμόλυντα εἰς τούς ἀπαισίους βωμούς τῆς φρίκης, τοῦ πάθους καί τῶν αἱμάτων καί ἀπώλοντο μετά δακρύων, πόνων καί στεναγμῶν, ὑπό τήν πίεσιν ἀπαισίων ἀνοσιουργημάτων, σφάγια γενόμενοι ὑπό τά ξίφη τῶν τυράννων. Αἱ ἱεραί σκιαί των ἀνήσυχοι πτερουγίζουσιν ἀνά τούς θόλους τοῦ Ἀπείρου καί ἐπίμονοι δονοῦσι τάς πύλας τ᾿ οὐρανοῦ, ἐκζητοῦσαι τήν ἀποκατάστασιν τῆς Δικαιοσύνης. Αὐτῆς τῆς ἠθικῆς δικαιώσεώς των ὑπέρμαχος καί ἐκ τῆς θέσεως εἰς τήν ὁποίαν  μέ ἀναβιβάζετε θά ὑπάρξω. Αἰωνία των ἡ μνήμη!

     Χαίρω δέ, διότι μέγα τμῆμα τοῦ ποιμνίου μου προέρχεται ἐκ τῶν ἱερῶν ἐδαφῶν τοῦ Πόντου, τῆς Μικρᾶς Ἀσίας καί Θράκης, καί μάλιστα μετά πείσματος διακρατεῖ τάς προγονικάς παραδόσεις, εὑρισκόμενον εἰς τήν κορυφήν τοῦ προσφυγικοῦ Ἑλληνισμοῦ. Συνδεθέν ἀρρήκτως μετά τῶν λεοντοκάρδων γηγενῶν κατοίκων ἀποτελοῦν πλέον μίαν σιδηρᾶν πυγμήν προσηλωμένην εἰς τά ἰδεώδη τῆς φυλῆς μας. Νοερῶς καθ᾿ ἑκάστην ἐπισκέπτομαι τόν Πόντον τόν «ἀνάσπαλτον, τόν τσιτσεκοσκεπαγμένον», πραγματοποιῶν καρδιακόν προσκύνημα εἰς τήν πόλιν τοῦ ἁγίου μεγαλομάρτυρος Εὐγενίου, τήν κλεινήν καί περίδοξον Τραπεζοῦντα, ἀνέρχομαι εἰς τόν Φαιόν λόφον, ἔνθα τά ἀνάκτορα τῶν Μεγάλων Κομνηνῶν, ἀποθαυμάζω τήν καλλίστην θέαν, φέρω εἰς τά χείλη μου τούς στίχους τοῦ ποντίου δημώδους ᾄσματος: «ἐξέβα ᾿παν᾿ σό Πόζ-τεπέ κι εἶδα τήν Τραπεζοῦνταν, ἔμορφος κάτω σό Μεϊτάν, κι ἄσκεμος σήν Διαφούνταν». Ἐξυμνῶ μετά τοῦ νομοφύλακος Ἰωάννου τοῦ Εὐγενικοῦ τό κάλλος τῶν Ναῶν αὐτῆς: «Καί αἴρει αὕτη κύκλῳ τούς ὀφθαλμούς, ἡ νέα Σιών, καί βλέπει θεοφεγγεῖς ὡς φωστῆρας ἐκ δυσμῶν καί βορρᾶ καί θαλάσσης καί ἑώας τά τέκνα αὐτῆς, τούς ἱερούς Πατέρας, ἐν τοῖς θείοις τεμένεσιν ἀπαύστως εὐλογοῦντας Θεόν», καί ἐν συγκινήσει ἀναλογίζομαι ὁποίας παρακαταθήκης φύλαξ καί φορεύς ὑπάρχω. Διέρχομαι τήν πρός μεσημβρίαν τῆς Τραπεζοῦντος χώραν, καί μάλιστα τάς ἐπαρχίας Ματσούκας καί Χαλδίας, καί μέ ὁδηγόν τήν περιγραφήν τοῦ ἀειμνήστου Ἀρχιμ. Ἀνθίμου Παπαδοπούλου μένω ἔκπληκτος πρό τοῦ θεάματος πολυαρίθμων λευκῶν οἰκίσκων ἀκεραίων ἤ ἑτοιμορρόπων, κτισμένων εἰς τάς κορυφάς λόφων, εἰς τάς πλευράς ὀρέων ἤ εἰς τάς λόχμας δασοσκεπῶν φαράγγων. Εἶναι παρεκκλήσια, ἐκ τῶν ὁποίων ἄλλα μέν φέρουν ἀκόμη καταφανῆ τά ἴχνη τῆς βυζαντινῆς τεχνοτροπίας εἰς τάς τοιχογραφίας, ἄλλα δέ εἶναι μεταγενέστερα τῶν χρόνων τῆς ἁλώσεως. Ἕκαστον ἐξ αὐτῶν μέ τήν μελαγχολικήν του σιωπήν κραυγαλέως βοᾷ πρός τόν διαβάτην ὑπενθυμίζον καί λέγον: «Ἐδῶ ἔχυσαν δάκρυα πικρά οἱ χριστιανοί, ἰδόντες τάς εἰκόνας μου βεβηλωμένας ὑπό χειρῶν ἀπίστων».  «Ἐδῶ μεσονυκτίως ἐτελέσθη τό βάπτισμα μουσουλμανίδος, συζύγου χριστιανοῦ καί εὐθύς συνήφθη ὁ ἀληθινός ὑμέναιος κατά τάς διατάξεις τῆς χριστιανικῆς πίστεως». «Ἐδῶ ἱερεύς τελῶν λειτουργίαν νύκτωρ ὑπό τό τρεμοσβῆνον φῶς μιᾶς κανδήλας καί μόλις ψιθυρίζων τάς εὐχάς ἐκ φόβου μήπως τό ρεῦμα τοῦ ἀέρος μεταφέρῃ ἐνάρθρους φθόγγους εἰς τάς ἀκοάς τῶν Ἀγαρηνῶν, ἀνέμιξεν εἰς τό ποτήριον τῆς Εὐχαριστίας ἀντί ὕδατος δάκρυα τῆς  δουλείας». « Ἐδῶ, ἐνῷ ἐτέλουν στέψιν μετημφιεσμένοι χριστιανοί, εἰσώρμησαν Ἀγαρηνοί κατόπιν προδοσίας, πάλλοντες ἀπαίσια ξίφη καί εἰς ὀλίγα λεπτά τῆς ὥρας μετεβλήθην εἰς σφαγεῖον. Ἰδού τά αἵματα, διακρίνονται ἀκόμη ἐπί τοῦ ἐδάφους μου καί ἐπί τῶν τοίχων μου». « Ἐδῶ ἔγινεν αὐτό, ἐδῶ ἔγινεν ἐκεῖνο...». Καί τί δέν λέγουν τά ἐρημοκκλήσια ἐκεῖνα; Μάρτυρες παραμένουν στιγμῶν ὑπερτάτης ἀγωνίας ὑπό δαμόκλειον σπάθην θηριώδους τυραννίας.

     Περαίνων τό νοερόν τοῦτο προσκύνημα εἰς τόν μαρτυρικόν Πόντον σταθμεύω καί εἰς τό Ἱερόν τοῦ Γένους Κέντρον - τό Φανάριον- χρεωστικῶς καταθέτω τόν ἀνυπόκριτον σεβασμόν μου πρός τόν ἱερώτατον θεσμόν τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου, ἀσπάζομαι τήν Δεξιάν τῆς Α.Θ.Π. τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου κ. Βαρθολομαίου, ἐκζητῶ τάς θεοπειθεῖς εὐχάς Αὐτοῦ καί εὐλογίας, καί ἐκφράζω τάς υἱοπρεπεῖς εὐχαριστίας μου διά τό ἐνδιαφέρον καί τήν ἀγάπην του πρός ἐμέ.

     Χάριτι θείᾳ ἠλεήθην νά διακονήσω τό Ἱερόν Παλλάδιον τοῦ ἐν Ἑλλάδι Ποντίου Ἑλληνισμοῦ, τήν Ἱεράν Μονήν τῆς Παναγίας Σουμελᾶ. Πρό δέκα ἑπτά αἰώνων αἱ βουλαί τοῦ Κυρίου καί τά πεπρωμένα τοῦ Γένους ἐπί πτερύγων ἀνέμων ἔφερον τό ἀποστολοχάρακτον θεομητορικόν ἐκτύπωμα εἰς τά ἀκροτελεύτια σύνορα τῆς Ῥωμαιοσύνης, ἐν τῇ Γῇ τῶν ἀκριτῶν, εἰς  τήν χώραν τοῦ Πόντου, καί ἵδρυσαν τό ἀνάκτορον τῆς Ἀθηνιωτίσσης ἐν τῷ Κολχικῷ ὄρει Μελᾶ τῆς Τραπεζοῦντος . Ἐπί 1550 ἔτη τό ἱερόν ἐκεῖνο καθίδρυμα, ἡ Παναγία Σουμελᾶ, ἐφώτισεν, ἐδίδαξεν, ἐδόξασεν, ἐπαρηγόρησε τόν λαόν τοῦ προπυργίου ἐκείνου τοῦ Ἑλληνισμοῦ, ἐμφυτεύουσα εἰς αὐτόν τά ὑψηλότερα καί εὐγενέστερα τῶν συναισθημάτων. Τό αἴσθημα τῆς πίστεως εἰς τόν Χριστόν καί τό αἴσθημα τῆς ἀγάπης εἰς τήν πατρίδα. Σύμβολον, θαῦμα, θρύλος τῆς ποντιακῆς ψυχῆς ἕως τῆς σήμερον ζῇ εἰς τάς καρδίας τῶν Ποντίων ὡς τό «ἆσμα τῶν ἀσμάτων» τοῦ Πόντου, ἆσμα πίστεως καί παιάν ἐθνικός. Ὑπό τήν κραταιάν αὐτῆς σκέπην ὑπέμειναν χιλιάδες Ποντίων τά πικρά τῆς δουλείας βάσανα, καί μέ τήν ἀρωγήν της ἐχαλυβδώνετο ἡ θέλησις καί ἡ δύναμις πρός ἀντίστασιν, ἐπιβίωσιν καί ἐπικράτησιν τοῦ Γένους. Ὑπῆρξε καί ἔμεινεν ἡ συνισταμένη τοῦ θρησκευτικοῦ καί ἐθνικοῦ πιστεύω τῶν Ποντίων. Ὅτε, ὅμως, αἱ βουλαί τοῦ Ὑψίστου καί αἱ ἁμαρτίαι τῶν ἀνθρώπων ἐξεπάτρισαν ἐκ τῶν αἰωνοβίων ἑστιῶν τούς ἀκρίτας τῆς Ῥωμαιοσύνης, καί εὗρον καταφύγιον εἰς τήν ἀγκάλην τῆς μητρός πατρίδος, θλιβερόν παρόν ἑνός ἐνδόξου παρελθόντος, τότε καί ἡ Θεομήτωρ ἀπέβαλε τήν βασιλικήν ἁλουργίδα καί ἠκολούθησεν ἐν σιγῇ καί ἀφανείᾳ, πτωχή πρόσφυξ Παναγία, τούς πρόσφυγας ὑπηκόους της. Ἡ ἀθάνατος ποντιακή μοῦσα ὑπό τούς πενθίμους ἤχους τῆς λύρας ἐθρήνησε τήν καταστροφήν: «Τῆ Σουμελᾶς τό μοναστήρι ἐζβῆεν κι ἐχαλάεν, ἡ Παναΐα ἐπέταξεν σά λίβια ἐταράεν». Ἐπί εἴκοσι συναπτά ἔτη παρέμεινεν εἰς χῶρον, ὅπου ἐναποτίθενται αἱ ἀναμνήσεις καί ἡ ἱστορία τοῦ παρελθόντος δεομένη διά τά τέκνα της τά ἀγωνιζόμενα ν᾿ ἀποκτήσουν νέον καί ἀξιοπρεπές παρόν. Ὅτε δέ ἦλθε τό πλήρωμα τοῦ χρόνου, τά πιστά αὐτῆς τέκνα τονωθέντα ἠθικῶς καί ὑλικῶς ἡτοίμασαν τό νέον της ἀνάκτορον εἰς τό Βέρμιον ὄρος, ὅπερ καίτοι ὑπολειπόμενον τῆς αἴγλης τοῦ παλαιοῦ, ὑπενθυμίζει μέ τήν ἀκτινοβολίαν του τό πρῶτον. Ἴσως τό νέον ἀνάκτορον νά εἶναι προσωρινόν ... ἴσως νά μή παραμείνῃ κενόν ἐπ᾿ ἄπειρον τό πρῶτον ... Ἄγνωστοι αἱ βουλαί τοῦ Ὑψίστου. Ἴσως ἄλλοι νά χαροῦν τό φῶς ἐκείνης τῆς ἡμέρας. Ἴσως ἄλλοι ν᾿ ἀφαιρέσουν τό πένθιμον χρῶμα, σύμβολον τοῦ πόνου, τῆς νοσταλγίας καί τοῦ θρήνου, ὅν ( μήπως : ὅ ;) προσέθηκαν ἐπί τῆς εἰκόνος οἱ ἀπελευθερώσαντες ταύτην ἐκ τοῦ Μουσείου.(;)

     Μετ᾿ εὐγνωμοσύνης στρέφω τόν νοῦν μου πρός τούς ἀειμνήστους κτίτορας, τόν ἀνίατον νοσταλγόν τῆς πατρώας γῆς, τόν μέγαν Φίλωνα Κτενίδην καί τόν εὐλαβέστατον Παναγιώτην Τανιμανίδην, εἰς τούς ὁποίους χάριτας ὁμολογῶ πλείστας.

     Χάριτας ὁμολογῶ εἰς τά κατά καιρούς διοικητικά συμβούλια τῆς Παναγίας Σουμελᾶ, τά τιμήσαντά με μέ τόν ἀνυπόκριτον σεβασμόν καί τήν ἄνευ ὁρίων ἀγάπην των καί τήν ἐμπιστοσύνην των.

     Εἰς τόν λίαν μοι ἀγαπητόν πρόεδρον, ἐντιμολογιώτατον κ. Γεώργιον Τανιμανίδην, ἄνδρα σεμνόν, διακριτικόν καί βαθύτατα συναισθηματικόν, ὅστις πέραν τῆς ἀγαστῆς συνεργασίας ἐν τῷ ἀγρῷ τῆς Σουμελᾶ, μέ ἐτίμησε μέ τήν εἰλικρινεστάτην καί ἀνιδιοτελῆ αὐτοῦ φιλίαν. Ἡ Ὑπεραγία Θεοτόκος εἴθε νά εὐλογῇ τόν οἶκον καί τά ἔργα αὐτοῦ.

     Εὐχαριστῶ τόν Διευθυντήν τῶν διοικητικῶν ὑπηρεσιῶν καί πρωτοψάλτην κ. Βασίλειον Φωτιάδην καί τούς λοιπούς συνεργάτας μου διά τήν ἀνέφελον συνεργασίαν καί τήν ἀγάπην των.

     Ἐάν ὁ Μέγας Ποντιοκαππαδόκης ἅγιος Βασίλειος ἐκαυχᾶτο ὅτι ἀνετράφη καί ἐδέχθη τά τῆς εὐσεβείας νάματα ὑπό τῆς τίτθης του, τῆς περιβοήτου Μακρίνης, δύναμαι κἀγώ ὀφειλετικῶς νά μνημονεύσω τήν πεφιλημένην προμήτορά μου Ἑλένην Κωφίδου-Σιαμανίδου ἐκ τῆς εὐάνδρου Κρώμνης, τῆς μητροπόλεως τῶν κρυπτοχριστιανῶν, ἡ ὁποία ὑπῆρξε δι᾿ ἐμέ διδάσκαλος εὐσεβείας καί γνήσιον «εἰσοδικόν ἆσμα» εἰς τά τοῦ Πόντου.

     Κατά τήν εὔσημον ταύτην ἡμέραν ἐκζητῶ τάς εὐχάς τοῦ μακαριστοῦ Γέροντός μου Μητροπολίτου Βεροίας κυροῦ Παύλου, ὅστις μετ᾿ ἀγάπης  ἀλλά καί αὐστηρότητος ἐξ ἁπαλῶν ὀνύχων παραλαβών με, μέ εἰσήγαγεν εἰς τάς τάξεις τοῦ Ἱεροῦ Κλήρου, κατευθύνων τά διαβήματά μου ἐν ἔργῳ καί λόγῳ. Πιστεύω ὅτι ἡ ἁγία του ψυχή συμμετέχει εἰς τήν χαράν τοῦ τεκνίου του.

     Εἴθε καί αἱ εὐχαί τῶν ἀοιδίμων προκατόχων μου καί τοῦ ἀμέσου Μητροπολίτου κυροῦ Διονυσίου ὡς θώραξ νά μέ θωρακίσουν ἐκ τῶν προσβολῶν τοῦ ἐχθροῦ καί νά μέ ἀξιώσουν νά βαδίσω ἐπί τά ἴχνη ἐκείνων.

     Ἀξιοχρέως εὐχαριστῶ τόν ποιμενάρχην μου Σεβασμιώτατον Μητροπολίτην Βεροίας κ. Παντελεήμονα, ἱκανώτατον ἱεράρχην, εὐγενῆ, νουνεχῆ, φιλόκαλον καί ἱεροπρεπέστατον, διά τήν δεκαετῆ ἀγαστήν συνεργασίαν καί συμπαράστασίν του καί ἰδίᾳ διά τήν ἀπέραντον ἀγάπην του. Κύριος χαρίζηται αὐτῷ μακρότητα ἡμερῶν ἐπ᾿ ἀγαθῷ τῆς γενετείρας μου καί τοῦ εὐγενοῦς λαοῦ αὐτῆς.

     Τούς φιλτάτους μου ἀδελφούς Σεβασμιωτάτους Μητροπολίτας Καστορίας κ. Σεραφείμ, Σερρῶν καί Νιγρίτης κ. Θεολόγον, καί Νεαπόλεως καί Σταυρουπόλεως κ. Βαρνάβα, διά τήν ἐπί ἔτη ἀδιατάρακτον, γνησίαν καί ἀνιδιοτελῆ φιλίαν καί ἀγάπην των.

     Τούς κομιστάς τῆς εὐλογίας τοῦ Παναγίου Τάφου Ἁγιοταφίτας Ἀρχιερεῖς Φιλαδελφείας κ. Βενέδικτον, καί Ἰόππης κ. Δαμασκηνόν, ἀδελφούς ἀγαπητούς.

     Τόν αἰδεσιμολογιώτατον Πρωτοπρεσβύτερον κ. Θωμᾶν Συνοδινόν, Πρωτοσύγκελλον τῆς Ἱερᾶς  Ἀρχιεπισκοπῆς Ἀθηνῶν, φίλον ἀγαπητόν.

     Τόν ἀξιότιμον κ. Κωνσταντῖνον Πυλαρινόν διά τήν γόνιμον συνεργασίαν μας καί τήν πρός ἐμέ ἀγάπην του.

     Τούς σεβαστούς γονεῖς μου Γεώργιον καί Ἐλπίδα, καί τήν ἀδελφήν μου Δήμητρα, δι᾿ ὅσα μοῦ προσέφεραν.

     Τήν γεραράν ἁγιοπαυλιτικήν ἀδελφότητα, τόν πολυσέβαστον ἅγιον Καθηγούμενον Γέροντα Παρθένιον, τόν καί πνευματικόν μου.

     Τόν Καθηγούμενον Πέτρον καί τούς πατέρας τῆς Κομνηνογενοῦς Ἱερᾶς Μονῆς Ἁγίου Διονυσίου Ἁγίου Ὄρους, καί τόν πολιόν Γέροντα Αἰμιλιανόν, Προηγούμενον τῆς Ἱ.Μ.Σίμωνος Πέτρας.

     Τούς διδασκάλους μου, τούς καθηγητάς μου ἐν τῇ Ἐκκλησιαστικῇ Σχολῇ Λαμίας, καί τῆς Θεολογικῆς Σχολῆς τοῦ Α.Π.Θ.

     Τέλος, Ὑμᾶς, Μακαριώτατε Πάτερ καί Δέσποτα, τόν πρωτοκορυφαῖον καί πρωτόθρονον ἐν τῇ καρδίᾳ μου. Ἀδυνατῶ διά λόγων ἀξίως νά ἐκφράσω τόν θαυμασμόν μου, τήν ἀγάπην καί τήν ἀφοσίωσιν ἥν τρέφω πρός τό σεπτόν καί ἅγιον  πρόσωπον Ὑμῶν. Εὔχομαι δι᾿ ἔργων ν᾿ ἀντιπελαργήσω τήν τιμήν καί τήν Ὑμετέραν ἀγάπην.

     Ἀδελφοί μου ἀγαπητοί, οἱ προσελθόντες σήμερον ἐν τῷ πανσέπτῳ τούτῳ ναῷ, σᾶς εὐχαριστῶ ὁλοκαρδίως διά τήν προσέλευσίν σας, καί  παρακαλῶ, ἑνώσατε τάς προσευχάς σας μετ᾿ αὐτῶν, πρωτίστως τοῦ Μακαριωτάτου καί τῶν Σεβασμιωτάτων Ἱεραρχῶν καί τοῦ εὐαγοῦς ἱεροῦ Κλήρου, ὅπως ἡ χάρις τοῦ Θεοῦ ἡ σωτήριος, ἡ ὑπερέχουσα πάντα νοῦν, διά τῶν πρεσβειῶν τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου τῆς Σουμελιωτίσσης καί Εἰκοσιφοινίσσης φρουρῇ τήν καρδίαν μου εἰς πᾶν ἔργον ἀγαθόν, πρός ἐπιτέλεσιν ἀξίαν τῆς κλήσεως εἰς ἥν ἐκλήθην, τοὐτέστιν τοῦ ποδηγετεῖν τόν λαόν τοῦ Κυρίου τόν περιούσιον, τήν παρά Θεοῦ ἐμπιστευθεῖσαν μοι ποίμνην εἰς νομάς σωτηρίους, φύλαξ ἄγρυπνος τῶν βωμῶν τῆς Ἐκκλησίας καί τῶν ἑστιῶν τοῦ ἔθνους, ἕτοιμος τήν ψυχήν μου θῦσαι ὑπέρ αὐτῶν, ὅτι «ὁ ποιμήν ὁ καλός τήν ψυχήν αὐτοῦ τίθησιν ὑπέρ τῶν  προβάτων», ὁ δέ Θεός τῆς εἰρήνης, ὁ ἀναγαγών ἐκ νεκρῶν τόν ποιμένα τῶν προβάτων, τόν Μέγαν ἐν αἵματι διαθήκης αἰωνίου, τόν Κύριον ἡμῶν Ἰησοῦν Χριστόν, καταρτίσαι με ἐν παντί ἔργῳ ἀγαθῷ εἰς τό ποιεῖσθαι τό θέλημα αὐτοῦ διά Ἰησοῦ Χριστοῦ, ᾧ ἡ δόξα εἰς τούς αἰῶνας τῶν αἰώνων.  ΑΜΗΝ.

                                                                                         † ὁ Δράμας Παῦλος